|
 |
|
|
|
 het meest cruciale accessoire voor je geluidsinstallatie: de ondergrond waarop alles staat; dat is doorgaans (maar zeker niet altijd) een audiorack... |
| Trilling
/ Vibratie Waterpas Opstelling Ontkoppeld of juist Gekoppeld Wellicht is het belangrijkste aspect van een correcte opstelling het isoleren en vrijwaren van de geluidsapparatuur van trillingen van buitenaf. Ervaring kan je duidelijk maken dat externe vibraties en trillingen de sonische prestaties van voorversterkers, digitale processors, CD-loopwerken en vooral draaitafels kunnen aantasten. Deze trillingen zijn bijvoorbeeld afkomstig uit voedingstransformatoren, motoren in draaitafels en CD-loopwerken en van akoestische energie die van buitenaf op de elektronica inwerkt. Geluidsapparatuur wordt door trillingen beïnvloed door een verschijnsel dat microfonie wordt genoemd. Een microfonisch element stuurt een miniem elektrisch signaal uit, indien het in trilling wordt gebracht. Het werkt als een soort microfoon, die mechanische energie omzet in elektrische energie, vandaar de benaming van het fenomeen. Deze elektrische energie heeft uiteraard niets van doen met het muzieksignaal en tast de kwaliteit van de weergave daardoor aan, met als gevolg een gebrekkigere muzikale presentatie. Behalve draaitafels is vooral ook buizenapparatuur gevoelig voor trillingen. Je kunt in feite hard tegen een buis roepen, en dan je stem uit de luidsprekers horen komen. Als buizenapparaat door je stem of door luidsprekers in trilling wordt gebracht, wordt deze akoestische energie omgezet in een elektrisch signaal dat wordt toegevoegd aan het audiosignaal. Het door de luidsprekers uitgestraalde geluid is 'verrijkt' met elektromechanische energie. De geluidskwaliteit van digitale producten kan eveneens worden aangetast door trillingen. Er is dan een ander mechanisme aan het werk. De kristaloscillatoren in veel loopwerken en digitale processoren ondergaan een minimale frequentieverschuiving onder invloed van mechanische trillingen. Hoewel die verschuiving inderdaad minimaal is, zullen kleine afwijkingen in het looptijdsdomein tot grote afwijkingen in digitale geluidscomponenten leiden. Sommige fabrikanten gaan heel ver om accurate en stabiele kristalfrequenties te garanderen, en bouwen de een of andere vorm van trillingsabsorptie op rondom de oscillatoren. De draaitafel is uiteraard het meest gevoelig voor trillingen. De trillingsenergie bereikt de arm en het element, waardoor een berg geluidsafval wordt uitgestort over het minieme audiosignaal dat met veel moeite uit de groeven werd teruggewonnen. Trillingen kunnen komen van de motor van de draaitafel, resonanties in de toonarm en van akoestische energie die van buitenaf inwerkt op draaitafel, arm en element. Het zal duidelijk zijn dat je in principe het beste een geluidssysteem (digitaal, analoog of gecombineerd) dient te behoeden voor trillingen. Zowel voor inherent opgewekte, als van buitenaf erop inwerkende trillingen. Om dit te bereiken kun je meerdere factoren met elkaar samen laten werken; het hoeft niet persé langs één enkele invalshoek tot stand te worden gebracht. Als je een zwevende houten vloer in de woonkamer hebt zul je de draaitafel waarschijnlijk nooit echt goed op de vloer kunnen plaatsen, maar bijvoorbeeld weer wel verbinden met de muur. De overige apparatuur kun je, mits voldoende ontkoppeld (waarover verderop meer), wel op zo'n houten vloer plaatsen. Een correcte opstelling rekent afdoende af met trillingen, dankzij structurele starheid, massa en een doordachte layout of ontwerp van het audiorack. Bovendien is de opstelling of het rack in staat om trillingen die door transformatoren of motoren worden veroorzaakt te absorberen, te dempen, of doeltreffend af te voeren. Veel audioracks hebben ingebouwde mechanismen in de planken voor het dempen of afvoeren van trilling. De ultieme beheersing van trilling wordt verkregen middels pneumatische ophanging van de planken in het audiorack, ofwel opstelling op een "kussen van lucht". Een luchtreservoir in het rack of het pneumatische board wordt met een fietspompje opgepompt, waardoor de componenten in het rack van trillingen worden geïsoleerd. Een pneumatisch platform dat bijzonder goed werkt voor audio-apparatuur werd eigenlijk ontworpen voor het isoleren van trillingen bij een elektronenmicroscoop. Als je zelf met pneumatische ophanging wilt experimenteren zonder veel geld uit te geven, kun je eens proberen om een binnenbandje van een kinderfiets of step onder het te isoleren component te leggen en deze gedeeltijk op te pompen. Het is verrassend om te zien hoeveel verbetering pneumatische ophanging van audiocomponenten met zich mee kan brengen. Voor structurele starheid en massa kun je het beste kiezen voor een audiorack met dikwandige stalen buizen die tot een stevig frame aaneen zijn gelast. De mogelijkheid behoort aanwezig te zijn om die buizen vervolgens met (schelpen)zand of loodkorrels te vullen, ter verhoging van de massa. Ontkoppelde of gedempte boards van mdf, maar liever nog van een natuurproduct als massief hout, zouden tot de standaardopstelling moeten horen, alsmede vloerspikes onder het rack. Spikes tussen het rack en de vloer of tussen de plank en het rack werken als een mechanische diode, door trillingsenergie weg te leiden uit de plank en het rack en door een optimale massa-koppeling met de plank of de vloer. De vloer behoort star en stevig te zijn, om spikes optimaal te laten werken. Omdat de hoogte van elke spike individueel instelbaar is, kan het rack of de standaard volmaakt waterpas worden geplaatst. Dit is belangrijk voor draaitafels, CD-spelers, CD-loopwerken en luidsprekers. Spikes brengen gemakkelijk schade toe aan houten vloeren, maar ook aan plavuizen! Daarom verdient het aanbeveling om het lege rack of standaard op de definitieve plaats te zetten en daar de buizen pas te vullen met zand of lood. Waterpas stellen heeft ook dan pas zin. Het is mogelijk om onder de punten van de spikes munten of speciale schoteltjes te leggen, zodat de ondergrond niet beschadigt. Niet alle audioracks die te koop zijn zullen van alle mogelijkheden tot demping en isolatie van trillingen voorzien zijn, hoewel de meeste er wel een aantal van combineren. De mogelijkheid de buizen te vullen verhoogt niet alleen de massa, maar dempt eveneens trillingen en het is zeer effectief en goedkoop. De voorgaande discussie over massa-gekoppelde racks en opstellingen, vloerspikes en krachtige koppeling met de vloer is slechts één invalshoek voor het probleem. Een andere invalshoek pleit voor het ontkoppelen van de ondersteunende vlakken en de vloer met lichtgewicht racks en meegevende (dempende) voeten. Trillingen in het rack en de componenten worden zo gedempt en onderdrukt, in plaats van doorgegeven naar het rack en de vloer. Over het algemeen werkt massa-koppeling beter in combinatie met zware componenten en ontkoppeling in combinatie met lichtgewicht apparatuur. Uiteraard is de beste manier om vast te stellen wat goed werkt in je systeem uitproberen alvorens te kopen, en ook praten met je dealer. Voordat je een zwaar audiorack installleert is het verstandig je ervan te vergewissen of de vloer dit gewicht kan dragen. Hetzelfde geldt soms voor grote luidsprekers. Zwevende houten vloeren kunnen plaatselijk extra ondersteuning nodig hebben. Dit zal de vloer ook steviger maken en minder onderhevig aan vibratie. Een zware, grote plavuis, marmeren plaat of zandgevulde constructie is altijd een ideaal fundament voor een audiorack of een luidspreker. Als je een plaats voor het rack kiest en je hebt daarbij grote vrijheden (wegens lange bekabeling bijvoorbeeld), kun je bij een zwevende houten vloer het rack precies bovenop een vloerpeiler plaatsen — een vierkante staande peiler, waarop de vloerbalken om de paar meter rusten. Ook de luidsprekers kunnen het beste op of heel dichtbij een dergelijke peiler worden opgesteld, op voorwaarde dat deze plaats ook akoestisch verantwoord is natuurlijk. Audioracks die over speciale features beschikken, zoals zandvulling, spikes, trillingsdempende of pneumatisch opgehangen plateau's of dikke buisconstructies, zijn meestal erg kostbaar. Maar audioracks die niet over deze mogelijkheden beschikken en bovendien fragieler zijn opgebouwd, kunnen soms even duur of duurder zijn. Dat is dan vanwege hun design. Audioracks die zowel compromisloos robuust als mooi zijn, zullen niet alleen kostbaar zijn, maar ook zeldzaam. Tracht racks te vermijden met grote glazen plateau's of boards die slecht ondersteund worden (alleen op de hoeken bijvoorbeeld), in het algemeen een gebrekkige constructie bezitten en die erg licht zijn (tenzij ze dus kunnen worden afgevuld). Sommige racks zijn uitgevoerd met zware, absorberende blokken op iedere plank en bovendien bovenop ieder component op die plank. Zij vormen een massieve structuur die trillingen maximaal isoleert. Accessoires voor het Isoleren en Beheersen van Trillingen: Spikes, Kegels en Dempers Accessoires voor het isoleren van trillingen dienen hetzelfde doel als het speciale audiorack: het terugbrengen en/of afvoeren van trillingen in het audiocomponent. Deze accessoires kunnen op zichzelf of in combinatie met een audiorack of andere accessoires worden gebruikt, op voorwaarde dat je zelf auditief kon vaststellen dat de gekozen combi goed uitpakt! Het is een feit dat een combinatie die in de ene setting goed uitpakt, in de andere contraproductief kan uitwerken. Moraal: ga er nooit van uit dat een correct gekozen configuratie altijd en overal even goed zal uitwerken. De interesse voor accessoires voor het beheersen van vibraties in audiosystemen werd pas echt gewekt door de introductie, in 1982 of daaromtrent, van een product dat 'Tiptoes' heette. Dit accessoire werd uitgevonden door Steve McCormack van 'The Mod Squad' en is vervaardigd uit machinaal kegelvormig gedraaid aluminium met een redelijk scherpe punt. Als de kegel met de punt naar beneden wordt gebruikt, ter vervanging van het standaard pootje onder apparatuur, werkt deze als een mechanische diode die energie wegleidt uit het component. Toen Tiptoes voor het eerst werden geïntroduceerd, werden ze niet alleen maar verwelkomt, maar ook onthaald met de nodige verachting en hoon! Dat duurde maar even, namelijk tot de effecten hoorbaar duidelijk werden voor steeds meer luisteraars. En vandaag de dag worden Tiptoes en soortgelijke mechanische koppelaars overal ter wereld beschouwd als een belangrijke positieve bijdrage aan de uiteindelijke kwaliteit van de muziekweergave. Een eerder genoemde, geheel andere benadering voor het beheersen van trillingen, ondersteunt de componenten met verende (meegaande) voeten of het plaatsen van componenten op een verend platform. Dit heeft eveneens geleid tot de ontwikkeling van een reeks accessoires en hulpmiddelen voor correcte fysieke opstelling van de geluidsinstallatie. Absorberende voetjes zijn gemaakt van een rubberachtige substantie (vaak Sorbothane), die wel dik-vloeibaar lijkt te zijn, zo zacht en meegaand voelt het spul aan. Dempers zoals deze isoleren het audiocomponent van externe trillingen door het absorberen van de energie voordat deze tot het component kan doordringen. Dempers van voldoende dikte, en met de capaciteit om het gewicht te dragen, zijn ook uitermate geschikte om apparaten rechtstreeks op elkaar te stapelen. De dikte laat voldoende tussenruimte voor ventilatie vrij en is meestal (hoewel niet altijd) toereikend voor het terugdringen van de elektromagnetische interactie tussen componenten. De meest doeltreffende toepassing voor Tiptoes en andere hulpmiddelen voor het beheersen van trillingen is onder apparatuur met vacuümbuizen, vooral als deze dichtbij de luidsprekers moet worden opgesteld (eindversterking). De akoestische energie die door de luidsprekers wordt uitgestraald werkt in op de buizen, die deze energie omzetten in een elektrisch signaal, tenzij die energie nog gemakkelijker kan worden afgevoerd. Deze energie zoekt van nature (zoals alle energie) naar "de weg van minste weerstand" en als je succesvolle maatregelen op dit gebied hebt genomen, leidt die weg van minste weerstand de energie rechtstreeks uit het component weg — in feite precies zoals het met de lekstromen gaat die naar de aarde worden afgevoerd, als die verbinding voor elektrische afvalproducten de weg van minste weerstand is geworden. In essentie komt een correcte opstelling dan ook vooral neer op het creëren van allerlei 'wegen van minste weerstand' voor de ongewenste bijproducten van elektronische muziekweergave in akoestisch begrensde ruimtes van allerlei pluimage. De besproken technieken voor beheersing van trillingen — beter is dus: voor de totale afvoer / eliminatie van trillingsenergie — bieden je diverse mogelijkheden om wegen van minste weerstand aan te leggen. Koppelen of ontkoppelen; massa of lichtgewicht; harde of zachte accessoires; kant en klaar of zelf aan de slag; compromisloos en duur of compromisloos en goedkoop; esthetisch mooi, maar mechanisch waardeloos, of omgekeerd... Door goed nadenken, creativiteit bij het ontwerpen en het uitwerken van de hiervoor besproken technieken — met name die met het binnenbandje van een fiets of step — op een voor het oog aanvaardbare manier, kun je op het gebied van fysieke opstelling een groot financieel voordeel behalen binnen je totale audiobudget, namelijk door gebruik te maken van zelfgemaakte hulpmiddelen. Deze hoeven zowel qua effectieve werking als voor wat betreft esthetische kwaliteiten niet onder te doen voor kant en klare producten. De uitgespaarde bedragen kun je elders binnen je audiobudget gaan besteden, bijvoorbeeld aan de producten die je beter niet zelf kunt proberen te maken. Dynamische Luidsprekers & Zachte Dempers of CD-Spelers & Harde Koppelaars: 2x Hmmmm....... moet je dat wel willen ??? In de experimenten thuis voor het beheersen en elimineren van trillingen is in principe alles geoorloofd, en kan in principe alles ook succesvol zijn! Er zijn echter ook bij voorbaat twijfelachtige combinaties te maken — combinaties die in de meeste gevallen, naast enige voordelen vooral nadelen met zich meebrengen. Dat zal zeker niet de bedoeling zijn. De bedoeling is om juist meer voordelen dan nadelen te realiseren, en als het kan alle nadelen volledig uit te sluiten! Dynamische luidsprekers — d.w.z. kastbehuizingen met inhoud en met luidsprekerunits die elektromechanisch worden aangedreven (konus, dome, hoorn) — wekken geluid op als gevolg van bewegende membranen, ondergebracht in een kast. In deze categorie weergevers wordt voor de laagweergave meestal gekozen voor een conusluidspreker. Als zo'n basluidspreker bijvoorbeeld bovenin een behuizing is geplaatst, of als de (monitor)luidspreker op een standaard moet worden opgesteld, dan zal het heen en weer bewegen en tot stilstand komen van het membraan een afwisselend voorwaartse en achterwaartse kracht uitoefenen op het frontpaneel, en bijgevolg op de gehele behuizing. Simpel gesteld: de conus zal de kast vooruit en achteruit willen duwen. De kracht (massa-traagheid) die wordt uitgeoefend door een heen en weer gaande conus van enige diameter is werkelijk aanzienlijk! Montage van de basluidspreker bovenin de kast zal het moment van deze beweging bovendien nog versterken! Voor het neerzetten van een scherp afgebeelde en stabiele instrumentenplaatsing en een dito geluidsbeeld, is het juist de bedoeling dat er slechts één 'object' daadwerkelijk fysiek beweegt: het luidsprekermembraan. Bekend is het verschijnsel van een groot, slap frontpaneel in een grote behuizing: het paneel maakt, onder invloed van de krachten van de uitslaande conus, daadwerkelijk zelf ook een slingerbeweging. Dergelijke luidsprekers blinken nooit uit in een scherp gestoken stereobeeld of plaatsing (en waarschijnlijk ook niet in een aantal andere aspecten) omdat de hele constructie op en neer slingert, in een natuurlijke poging om achter de bewegingen van de conus aan te gaan. Als koper of bezitter van een star en stabiel geconstrueerd luidsprekersysteem zul je waarschijnlijk terecht ingenomen zijn met zulke mechanische eigenschappen! Deze luidspreker kan een stabiel beeld neerzetten, ook als het volume omhoog gaat, omdat de behuizing uitermate star is en de nodige massa heeft. Maar vanwege je zwevende houten vloer heeft de dealer je misschien geadviseerd om de kasten juist op zachte (Sorbothane) dempers te plaatsen. Helaas is dit advies waarschijnlijk aanleiding tot meer na- dan voordelen! Immers, de stabiele luidspreker, die middels zijn bijgeleverde spikes als een onwrikbare rots met de vloer kan worden verbonden, zal nu op drie of vier wiebelvoetjes worden gezet. Iets dergelijks zal ook kunnen gebeuren als de luidspreker zonder spikes op een zachte vloerbedekking wordt geplaatst, op een ongelijke ondergrond, of — de hemel beware je — op verende dempers die zelf ook weer op een wiebelig tapijt liggen, dat ook nog eens op een ongelijke, zwevende houten vloer is gelegd. Het is haast niet te geloven, maar het advies om dempers te gebruiken werd in precies zo'n situatie met volledige overtuiging door een hifi-speciaalzaak gegeven, zonder enige vatbaarheid voor de mogelijk enorme nadelen. Bovendien blijkt het geen op zichzelf staand geval te zijn. Om te beoordelen wat hier juist is dien je eigenlijk alleen maar naar de luidsprekers zelf te kijken: blijven ze even stabiel verankerd (gekoppeld) staan met de vloer, als gevolg van de adviezen, of gaan ze juist wiebelig en meer wankel staan? Als dat laatste het geval is, dan KAN het simpelweg niet in orde zijn... Of de basluidspreker van het bovenstaande wankele systeem nu onderin of bovenin is gemonteerd doet niet echt meer ter zake. Dit bouwsel zal als geheel steeds sterker gaan bewegen, naarmate het geluidsvolume (en dus ook de conusuitslag) toeneemt. Deze beweging is NIET noodzakelijkerwijs goed zichtbaar met het blote oog (als dat wel het geval is zit het ècht fout). Als je de beschikking hebt over een micrometer met de mogelijkheid tot een vaste opstelling achter de luidspreker, zul je tot de conclusie kunnen komen dat de bedoelde beweging van de conus zich verhoudt tot de onbedoelde beweging van het gehele luidsprekersysteem als ergens variërend tussen 1:0.1 en 1:0.25 — een nachtmerrie die zal doorwerken van de hoogste tot de laagste regionen in het frequentiespectrum. Niettemin kunnen er, tegelijk met deze voor plaatsing en geluidsbeeld fatale bewegingen, ook best hoorbare voordelen optreden met deze dempers, zeker als je inderdaad een zwevende houten vloer hebt. Probeer in deze situatie daarom beslist ook eens om de luidsprekers middels massa-koppeling op te stellen: een zware, niet te kleine tegel of plavuis op de vloer, en daar bovenop de luidspreker of de standaard met de luidspreker. Je kunt deze tegel met Tiptoes aan de vloer koppelen en dan de standaard of luidspreker daar zonder verdere koppeling bovenop plaatsen. Je kunt ook de tegel plat op de vloer leggen — dit heeft de voorkeur als de vloer vlak is — en daarop wordt dan de luidspreker of standaard middels Tiptoes of spikes geplaatst. In beide gevallen kan de boel prima waterpas worden gesteld (voor luidsprekers erg belangrijk!) en vindt er een optimale massa-koppeling met de vloer plaats. Een tweede, meestal meer na- dan voordelen opleverende methode voor het beheersen van trillingen is het gebruik van Tiptoes of plateau's met spikes voor het opstellen van relatief lichte CD-spelers, CD-loopwerken en (in mindere mate) dacs en voorversterkers. Hoewel er veel argumenten kunnen pleiten voor een dergelijke koppeling, kan het geluid van de aldus opgestelde componenten nogal puntig worden — piekerig, gejaagd, pinnig, hoekig, schonkig. Als een van die karaktereigenschappen hoorbaar is geworden en je gebruikt inderdaad harde koppelaars met de ondergrond, probeer dan gerust maar eens om het apparaat in kwestie op zachte ontkoppelaars (dempers) te zetten. Afstand Houden Enige fysieke afstand tussen componenten is meestal wel te prefereren boven het rechtstreeks op elkaar stapelen van componenten. Dat is om meer dan één reden. De door motoren en transformatoren opgewekte trillingen worden soms succesvol weggeleid of geneutraliseerd door het component dat deze trillingen zelf opwerkt. Het zal vaak zelfs een aandachtspunt zijn in het ontwerp van dat apparaat! Andere apparaten zijn op het punt van mechanische opbouw juist wat minder degelijk ontworpen, en kunnen daarom sterk te lijden hebben van de trillingsenergie, die door het apparaat waarop of waaronder zij gestapeld zijn wordt opgewekt en afgegeven. Dan is het zinvol als de verschillende componenten in elk geval op hun eigen soundboard kunnen worden neergezet ipv op elkaar te worden gestapeld. (Elektro)Magnetische interactie tussen componenten is ook een eerder besproken en reële bron van zelf-opgeroepen storing binnen een geluidsinstallatie, zeker indien de componenten weinig afstand tot elkaar hebben en/of niet van elkaar gescheiden worden door soundboards. De grote voedingstransformator in de (eind)versterker vormt, zoals gezegd, een potentieel risico van storende invloed op zijn directe omgeving. Ook alle digitale geluidsapparatuur vormt een potentieel risico voor storing. Voor een verdere uitwerking van deze wisselwerking, zie 'Kabelgeleiding' in de volgende paragraaf. De fysieke afstand die in goede audioracks tussen componenten wordt gehanteerd is 15 tot 20cm. De afstand waar het hier om gaat is die tussen de bodem van het bovenste en de bovenplaat van het onderste apparaat, en niet de 'hart-op-hart afstand' tussen de componenten! Bij plaatsing van componenten naast elkaar verdient het aanbeveling om zodanig op te stellen dat voedingstransformatoren — als zij tenminste asymmetrisch zijn geplaatst in het component — zover mogelijk van elkaar verwijderd kunnen zijn. Ook hier dient een minimale afstand van 15-20cm tussen de beide zijwanden te worden aangehouden voor het elimineren van de mogelijkheid van magnetische interferentie en instraling van digitale hoogfrequent signalen. Bij het opstellen van apparatuur boven elkaar is het ook mogelijk om apparaten in de diepte te verschuiven ten opzichte van het eronder opgestelde apparaat. Een zijaanzicht van zo'n opstelling wekt dan de indruk van traptreden. Verschuiving in de diepte maakt het soms gemakkelijker om, ondanks een kleinere tussenruimte tussen de planken, de apparatuur toch magnetisch goed van elkaar te isoleren. Kabelgeleiding, -lengte & -symmetrie: "Cable Dressing Aansluitend op het voorgaande over magnetische interactie tussen componenten, moet bij de fysieke opstelling ook met eenzelfde interactie tussen componenten en kabels, alsmede tussen kabels en kabels rekening worden gehouden. Eerder werd al opgemerkt dat elke interlink, luidsprekerkabel en elk netsnoer of aardleiding een eigen 'territorium' ter beschikking zou moeten hebben. Dat territorium strekt zich tot minimaal 2,5cm en maximaal 20cm aan weerszijden van de geleider uit, afhankelijk van de functie ervan. Ook werd bij de bespreking van het audiorack al beschreven hoe het niet moet: geen kabels bundelen, niet zomaar samen en parallel door buizen voeren, en kabels of snoeren niet zomaar oprollen of één kanaal inkorten tov het andere. Als de ene geleider toch de andere zal moeten kruisen, laat het dan haaks gebeuren; verschillende kabels moeten in elk geval nooit parallel aan elkaar lopen. Dit is volgens mij ook wel te vermijden... Interlinks parallel laten lopen met netsnoeren of met digitaal-elektrische interlinks is moeilijkheden uitnodigen. Kleine blokjes kurk kunnen bijvoorbeeld dienen om kabels die uit het zicht blijven fysiek van elkaar gescheiden te houden. Als het audiorack is uitgerust met attributen voor kabeldoorvoer, dan kunnen die natuurlijk gebruikt worden, maar door slechts één kabel, interlink of netsnoer tegelijk. Het zal erg moeilijk of onmogelijk zijn om alle kabels of snoeren geheel uit het zicht te houden. Maar een aantal ordelijk lopende netsnoeren of twee luidsprekerkabels hoeven geen esthetische ramp te zijn. Het kan gelukkig maar op één manier goed worden gedaan: geef elke kabel een territoriumpje en laat kruising haaks en indien mogelijk 'ongelijkvloers' zijn (middels kurk of iets anders decoratiefs). Als je apparatuur niet symmetrisch is opgesteld — dwz niet midden tussen de luidsprekers — is er strikt genomen minder kabel nodig voor de dichtstbijzijnde luidspreker. Niettemin zou er links en rechts dezelfde kabellengte aan de versterker moeten hangen. Als je muziekweergave serieus neemt, zal 1cm verschil tussen links en rechts best kunnen, maar meer is niet nodig. Er zal in deze situatie dan één wat langer stuk kabel moeten worden 'omgeleid'. Oprollen en achter de verwarming hangen is weliswaar een weg van minste weerstand, maar realiseert geen optimaal resultaat. De inductiewaarde van de opgerolde kabel kan toenemen en voor een verschuiving van het klankbeeld zorgen. De overblijvende lengte kan het best in lange lussen worden gelegd of op een andere manier worden omgeleid. Een willekeurige opstelling van apparatuur vereist wel altijd de kortst mogelijke kabellengtes. De meterprijzen voor luidsprekerkabels zijn soms hoog; als je wil besparen en een voor oog en oor aanvaardbare symmetrisch opstelling kunt realiseren, ligt hier een andere kans: voor hetzelfde geld koop je nu wel de kabel van je eerste keus, die eerder werd beluisterd maar door de meterprijs buiten bereik kwam te liggen bij een asymmetrische opstelling. Meestal gaat er ook geen echt motiverende werking uit van 5 meter kostbare kabel, die vervolgens in lussen op de grond komt te liggen... Als je gebruik maakt van lange interlinks tussen voor- en eindversterker, dienen deze links en rechts natuurlijk ook altijd van gelijke lengte te zijn, ongeacht de fysieke opstelling. |
 een goed audiorack vrijwaart apparatuur van excessieve trillingen, maar maakt ook een percfecte waterpas-opstelling mogelijk (in het rack hierboven komt dit laatste tot stand door ook aan de onderzijde dopmoeren te gebruiken...)  koppeling van een audiocomponent in deze foto is niet te zien dat de achterste twee kegels met hun punt omlaag zijn gericht  hierboven en hieronder: echte "low profile setups" dit zijn zinvolle opties als er sprake is van 'minimalistische audiosets': de apparatuur / het rack kan daardoor nooit een obstructie worden in het geluidsveld...   de beweging van een luidsprekerconus mag niet worden overgebracht op de behuizing zelf, anders zal de luidspreker als geheel zelf voor- en achterwaarts gaan bewegen...; om die reden kan een luidsprekerbehuizing maar beter star worden gekoppeld aan de vloer!  fysieke afstand tussen "gestapelde" componenten aanhouden: het heeft soms meerdere voordelen! bij doordacht "cable-dressing" zullen kabels (grotendeels) aan het oog kunnen worden onttrokken; vanzelfsprekend brengt dit ook optische rust met zich mee... |
|
 low-profile opstelling met redelijk wat ademruimte rondom de luidsprekers  een 'ingebouwde' audioset en een maximale ademruimte rondom de luidsprekers  vaak onderschat maar niettemin heel zinvol: maximale "ademruimte" achter de luisterplaats... |
De
manier waarop een geluidsinstallatie thuis
fysiek wordt opgesteld en aangesloten --
zowel de apparaten onderling alsook op het
electriciteitsnet -- kan van grote invloed
zijn op de muzikale en geluidstechnische
prestaties. Er zijn talloze grote, kleine en
heel kleine overwegingen te maken t.a.v. de
opstelling van de diverse componenten,
waarvan de individuele hoorbare invloeden
eveneens groter, kleiner of heel klein kunnen
zijn, maar die in hun
samenhang de prestaties
van een systeem duidelijk kunnen beïnvloeden.